“MAMA, IK VIND LEZEN STOM!”
Sommige kinderen hebben meer moeite met leren lezen dan anderen. Ze hóuden niet van lezen, omdat ze er erg moe van worden.
Als je ergens naar kijkt moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken. Wanneer dit niet goed gebeurt, fixeer je (kijken) disparaat (niet goed). De hersenen verwerken de beelden die via de ogen binnenkomen op een afwijkende manier. Het kan zijn dat er een ‘fout’ in de verwerking zit, maar het kan ook zijn dat beide ogen niet goed samenwerken, waardoor er een afwijkend beeld binnenkomt. Dit kan wazig zicht of onrustig gedrag veroorzaken. Deze afwijking in de verwerking van visuele prikkels door de hersenen wordt ‘fixatie disparatie’ (FD) genoemd. Er is geen goede samenwerking tussen beide ogen.
Bij fixatie disparatie is er sprake van een iets afwijkend binoculair zicht. Er is wel sprake van dieptezien en een normaal scherp zicht, maar het kost het lichaam heel veel onnodige energie om het beeld comfortabel waar te nemen.
Niet alleen kinderen met dyslexie, maar ook kinderen met diagnoses als AD(H)D, ASS, hoogbegaafdheid, hooggevoeligheid kunnen fixatie disparatie hebben.
Fixatie Disparatie, een verborgen visueel probleem
Liefst 80% van de informatie die men dagelijks verwerkt is visueel. Als basisvoorwaarde dient een kind dus visueel fit te zijn om goed te kunnen presteren. Naast scherp zicht moeten de ogen ook correct samenwerken. Bij een onjuiste oogsamenwerking correspondeert het beeld van het rechteroog niet goed met het beeld van het linkeroog. Kinderen met FD kunnen door een FD oogspecialist uitstekende hulp aangeboden krijgen voor het zorgen van de juiste oogbalans.
HOE HERKEN JE FIXATIE DISPARATIE?
Het plaatje hieronder is een voorbeeld hoe een patient met FD teksten ervaart.
Alleen met overmatige inspanning zie je een scherp of stilstaand beeld. ’s Ochtends is het vaak minder, later op de dag wordt het veel moeilijker om scherp te kunnen zien.
Kenmerken van onjuiste samenwerking van de ogen kunnen o.a. zijn:
Algemene klachten:
- Vermoeidheidsverschijnselen na inspanning
- Hoofdpijn met name boven de wenkbrauwen
- Branderige ogen
- Nekklachten
- Droge ogen
- Lusteloosheid
Klachten in de sport en/of bij lichamelijke opvoeding:
- Balans en evenwicht is verstoord
- Oog-handcoördinatie klopt niet
- Tijdens de balsport kan men niet goed timen en/of inschatten op welke plek in de ruimte een bal aankomt
Klachten in het onderwijs en/of in de praktijk:
- Slordig handschrift
- Vinger gebruiken tijdens het lezen
- Bij het hardop lezen klinkt het hakkelig
- Slecht begrijpend lezen (hoe langer de zinslengte hoe moeilijker)
- Op een blanco vel schrijft men niet horizontaal
- De spaties tussen de geschreven woorden zijn onregelmatig
- Het kijken naar een beeldscherm gaat hoofdpijn opleveren
- Zeer beperkt ruimtelijk inzicht van getekende drie dimensionale lichamen op een plat vlak
- Hoofd niet rechthouden tijdens de studie
- Een bal niet zien aankomen of uit een andere hoek dan de werkelijkheid
Foto: praktijkvoorbeeld van een kind met FD in de klas
Handschrift kind groep 4:
Kubustekeningen en handschrift van leerlingen in de brugklas van het VO
Voorbeeld 1.
Voorbeeld 2.
